Uluslararası hukuk kurallarının ve ulusal hukukumuzun ülkemizde paralel olarak uygulanması konusunda yabancı kişinin sahip olduğu bir takım haklar ve yükümlülükler vardır. Bu hak ve yükümlülükler konusunda yabancı kişinin ülkemizle arasındaki yasal bağlantının kurulduğu en önemli zeminlerden biri şüphesiz ikamet iznidir. İkamet bir bireyin hukuki anlamda yaşama iradesi gösterdiği yerdir. Kişi kendi iradesi ile bu yeri ikametgah şeklinde ülkesinin yetkili kurumları aracılığıyla beyan etmektedir. Bireyin sosyal ve hukuki kurallar çerçevesinde ihtiyaç duyduğu bu düzenleme hiç şüphesiz ülkemiz içerisinde bulunan yabancı kişiler için de geçerlidir. Hem yabancı kişinin sosyal düzeni hem de ülkemizin hukuki düzeni açısından gerekli olan ikamet izni; yabancı kişiye ülkemiz içinde belirli bir süreliğine ve belirli bir yerde yaşama hakkı sağlayan belgedir. Yetkili makamlar tarafından düzenlenen bu izin belgesi, kişinin gerekli şartları sağlaması ve talebi doğrultusunda düzenlenmektedir. İkamet izni belgesi yabancı kişiye bu belgenin öngördüğü süre zarfında Türkiye’de kalabilmesi için yasal bir hak tanımaktadır. Geçerli bir ikamet iznine sahip olan yabancı kişiler vize izninden muaf olarak ülkeye giriş ya da ülkeden çıkış yapabileceklerdir. İkamet izni ile Türkiye’de kalmakta olan yabancı kişi izin süresinin sonuna geldiğinde şartları halen taşıyorsa ülkeden çıkış yapmasına gerek olmadan ikamet ettiği il valiliklerinde sahip olduğu ikamet iznini uzatabilir ya da başka bir ikamet izni için gerekli şartları sağlaması durumunda yeni durumuna ilişkin ikamet iznine geçiş yapabilir. İkamet izni başvuru işlemlerinde 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun düzenlemiş olduğu uygulamaya göre refakat uygulaması kaldırılmış olup her bir yabancının başvurusu ve izin belgesi ayrı olarak düzenlenecektir. İkamet izni başvuruları yabancı tarafından bizzat yapılabileceği gibi yabancının yasal temsilcisi ya da avukatı aracılığıyla da yapılabilecektir. Fakat bu konuda idari birime tanınan inisiyatif gereği başvuruyu alan makam başvuru sırasında yabancının hazır bulunmasını da isteyebilecektir. 6458 sayılı kanunun uygulamaya koyduğu bir başka yenilik ise çalışma izninin ikamet izni yerine geçmesidir. Kanunun 27 inci maddesi gereğince yabancı kişinin çalışma izni alması halinde ayrıca ikamet izni almasına gerek olmamakta, çalışma izni süresince Türkiye’de kalma hakkı elde etmektedir.
İkamet Tezkerelerinde Yeni Dönem
11 Nisan 2014 yılında 6458 sayılı 6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu yürürlüğe girmiştir ve yeni kanun gereğince yabancılar ülkemizde bir yıllık ikamet tezkeresi alabilmektedirler. Yeni uygulamaya başlanan İkamet Tezkereleri ile ilgili aşağıdaki konu başlıkları halinde sıralanmıştır. Daha detaylı bilgi için bize ulaşmanız yeterli olacaktır.